Test BRCA1 i BRCA2™ to genetyczne badanie przesiewowe wykonywane z wykorzystaniem techniki sekwencjonowania następnej generacji (NGS). Jego celem jest wykrycie mutacji w sekwencji kodującej obu genów BRCA. Test pozwala na określenie, czy u danej osoby występuje podwyższone ryzyko zachorowania na raka piersi i/lub raka jajnika związane z nosicielstwem określonych mutacji w genach BRCA.
Test prowadzi się w dwóch etapach:j:
BRCA1 i BRCA2 to geny związane ze zwiększoną predyspozycją do zachorowania na nowotwory złośliwe w szczególności raka piersi i jajnika. Należą one do grupy tak zwanych genów opiekuńczych (ang. caretakers), których białkowe produkty zaangażowane są w utrzymywanie stabilności genomowej. Białka BRCA uruchamiają mechanizmy naprawcze w odpowiedzi na uszkodzenie DNA. Mutacje w tych genach powodują, że proces naprawy nie przebiega prawidłowo powodując akumulacje błędów w kolejnych genach, co zwiększa ryzyko nowotworu.
Rysunek 1. Wykazano silny związek nosicielstwa mutacji w genie BRCA1 ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka piersi i jajnika. Sięga ono odpowiednio 60% - 85% w przypadku raka piersi i 40% - 60% w odniesieniu do raka jajnika.
Obecność mutacji w genie BRCA1 związana jest ze wczesnym zachorowaniem tzn. przed 40 r.ż., zwiększonym ryzykiem wystąpienia obustronnego raka piersi oraz podwyższonym ryzykiem rozwoju nowotworów w innej lokalizacji np. trzustce czy jelicie grubym.
Rysunek 2. Wykazano silny związek nosicielstwa mutacji w genie BRCA2 ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka piersi ii/lub jajnika. Sięga ono odpowiednio 40% - 80% w przypadku raka piersi i 11% - 27% w odniesieniu do raka jajnika.
Ponadto obecność mutacji w genie BRCA2 wiąże się z podwyższonym ryzykiem rozwoju innych nowotworów jak rak prostaty oraz sutka u mężczyzn.
Ponad:
Ponad:
mutacji w genie BRCA1
mutacji w genie BRCA2
Mutacje te rozproszone są wzdłuż całej sekwencji kodującej genów, a większość z nich to mutacje powodujące powstanie skróconego, niefunkcjonalnego białka.
Wyszczególnienie | BRCA1 | BRCA2 |
---|---|---|
Metoda | NGS | NGS |
Odczyt | 200x | 200x |
Materiał biologiczny | Ślina | Ślina |
Czas oczekiwania na wynik | 8 tygodni | 8 tygodni |
Lokalizacja na chromosomie | 17 | 13 |
CCDS_ID | CCDS11456.2 | CCDS9344.1 |
Całkowity rozmiar rejonu kodującego [pz] | 5632 | 10231 |
Liczba rejonów kodujących (eksonów) | 23 | 26 |
Liczba rejonów kodujących > 300 pz | 2 | 5 |
Wskazaniem do wykonania badania jest każde obciążenie w rodzinie, które sugeruje obecność mutacji w genie BRCA1 lub BRCA2 np.:
W przypadku stwierdzenia zmiany genetycznej, zalecane są następujące działania:
Badanie pozwala na analizę całej sekwencji kodującej genów BRCA1 i BRCA2, wraz z przylegającymi sekwencjami intronowymi, nie mniej niż pięć nukleotydów. Jakość dostarczonej próbki może mieć wpływ na skuteczność sekwencjonowania poszczególnych rejonów. W przypadku nie uzyskania pokrycia wskazanego obszaru z użyciem sekwencjonowania NGS, laboratorium podejmie próbę uzupełnienia brakujących fragmentów metodą Sangera. Zakres badanej sekwencji podany zostanie na wyniku badania. Gwarantowana w badaniu głębokość sekwencjonowania pozwala ma wykrycie wariantów germinalnych. Badanie nie zostało zwalidowane w kierunku wykrywania wariantów somatycznych. Sekwencjonowanie nie jest skuteczne lub wynik sekwencjonowania może być obarczony niską wiarygodnością w przypadku następujących sytuacji (lista nie wyczerpuje wszystkich możliwych sytuacji): mutacje dynamiczne, duże rearanżacje, zmienna liczba kopii (CNV), disomia jednorodzicielska, zmiany epigenetyczne, mozaicyzm.